«Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς»

«Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς» είναι μια μουσική τελετουργία για τέσσερις φωνές πάνω στην Καταγωγή, τον Έρωτα, την Βία και τον Θάνατο.

Τα τραγούδια και οι τραγουδιστές του δίσκου:
1. Είμαι της Αγαύης γιος (Βασίλης Λέκκας) 2. Το μυστήριο της 4ης πρωινής (Ηλίας Λιούγκος) 3. Τρεις δολοφόνοι (Νένα Βενετσάνου) 4. Αρχαία βία προγονική (Έλλη Πασπαλά - Ηλίας Λιούγκος) 5. Ένα αερόστατο με αίμα (Ηλίας Λιούγκος) 6. Νυχτερινά αγάλματα (Νένα Βενετσάνου και οι 3 τραγουδιστές) 7. Ερωτική άσκηση για δύο (Έλλη Πασπαλά - Βασίλης Λέκκας) 8. Ερωτική άσκηση για τέσσερις (Οι 4 τραγουδιστές) 9. Η Μαριάνθη των ανέμων (Νένα Βενετσάνου) 10. Το αίμα που παγώνει (Ηλίας Λιούγκος) 11. Δυο παιδιά μέσ’ στη βροχή (Έλλη Πασπαλά) 12. Η πόρτα του παράδεισου (Έλλη Πασπαλά - Βασίλης Λέκκας - Νένα Βενετσάνου 13. Ο πωλητής ιδανικών στιγμών (Βασίλης Λέκκας) 14. Η μεταμόρφωση (οι 4 τραγουδιστές) 15. Στη μνήμη μιας παλιάς φωτογραφίας (Νένα Βενετσάνου) 16. Ντόμινε (Ηλίας Λιούγκος).

«Οι Μπαλάντες της οδού Αθηνάς» κυκλοφόρησαν το 1983 σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, στίχους του συνθέτη (1, 3, 7, 8, 9, 11, 14), του Άρη Δαβαράκη (6, 10, 13, 15) και της Αγαθής Δημητρούκα (2, 4, 12, 16). Το πέμπτο τραγούδι συνυπογράφουν στιχουργικά ο Μάνος Χατζιδάκις με τον Άρη Δαβαράκη.
Τραγουδούν η Νένα Βενετσάνου, ο Βασίλης Λέκκας, ο Ηλίας Λιούγκος και η Έλλη Πασπαλά. Το εξώφυλλο ζωγράφισε ειδικά ο Γιάννης Μόραλης.

«Έγραφα το ’81: Η οδός Αθηνάς είναι η καρδιά της Αθήνας. Και η Αθήνα είναι η καρδιά του έθνους. Γι’ αυτό και ό, τι υμνεί την Αθηνάς είναι εθνικό κι ελληνικό μαζί. Κι έτσι όπως έχει τ’ όνομα Θεάς η οδός αυτή και στην κορφή της την βλογάει ο Παρθενώνας, κανείς δεν της αμφισβητεί την εθνική αξία σ’ ολόκληρη τη χώρα.
Ο δρόμος, η Αθηνάς, έχει πολλά οινομαγειρεία και πιο πολλά πορνεία, κινηματογράφους για κατ’ ιδίαν ερωτικήν απόλαυση, ξενοδοχεία σκοτεινά για άμεση ερωτική περίθαλψη - κάτι σαν πρώτων Βοηθειών, να πούμε, ερωτικών - χιλιάδες καφενεία για ημερήσια χαύνωση, το Δημαρχείο κι ένα γραφείο κηδειών αλλοτινών καιρών. Στον δρόμο αυτόν κυκλοφορούν εργατικοί, μικρέμποροι, αλήτες, πόρνες, τραβεστί, δημοσιογράφοι, επαρχιώτες μαστρωποί και χίλιοι δολοφόνοι. Αυτό περίπου είναι το σκηνικό. Οι Μπαλάντες είναι…
Τώρα το ’83, συνεχίζω: Οι Μπαλάντες αυτές είναι κάτι πέρα απ’ το σκηνικό που μίλησα πιο πάνω, κάτι το διαφορετικό. Θα ‘λεγα είναι μια ποιητική σπουδή πάνω στη βία και στην σκοτεινή μας ρίζα της κραυγής, όπως το είπε ο Λόρκα μέσ’ απ’ τα ελληνικά του Νικολάου Γκάτσου.
Είναι ένας μαίανδρος μελωδικός ευφάνταστων ερωτικών συμπλεγμάτων. Είναι κρυφές αυτοαναλύσεις, εξομολογήσεις και περιδιαβάσεις στον κληρονομημένο αθέατο χώρο της ψυχής μας. Είναι μια μουσική καταγραφή των περιθωριακών μας παρορμήσεων. Τέλος, είναι μια τελετουργική προσπάθεια να φανερωθούν οι σκοτεινές δυνάμεις που μας κυβερνούνε μέσα μας και μας ωθούν, μας οδηγούν αδίστακτα προς την πανάρχαια και τελειωτική μας διαδρομή.
Το έργο αυτό το πρωτοσκέφτηκα αφού ολοκλήρωσα την ηχογράφηση του Μεγάλου Ερωτικού, κάπου το ’72. Ηχογράφησα μάλιστα και πέντε κομμάτια με τίτλους αυτοσχέδιους, δίχως να ξέρω πώς και προς τα πού να πορευτώ. Γι’ αυτό και το σταμάτησα.
Τα χρόνια που ακολούθησαν το είχα στη σκέψη μου χωρίς να το δουλεύω κι ονειρευόμουν την οριστική μορφή του. Το 1981, άρχισα να το ξαναδουλεύω, ενώ συγχρόνως το έπαιζα στις συναυλίες μου, βοηθώντας έτσι τον εαυτό μου να το αποσαφηνίσει. Τέλος, πριν μόλις δυο μήνες ξεκαθάρισα τον στόχο μου και την τελειωτική φυσιογνωμία του έργου.
Τις Μπαλάντες αυτές, τις χαρίζω στην μνήμη της μητέρας μου, μια και μου κληρονόμησε όλους τους γρίφους που από παιδί μ’ απασχολούν και μέχρι σήμερα κάνω προσπάθειες να τους λύσω. Χωρίς τους γρίφους της, δεν θα ‘μουν ποιητής».

(Μάνος Χατζιδάκις, Νοέμβριος 1983).