27 Φεβ 2010

«Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης»

Το Δεκέμβρη του '73 ήμουν δευτεροετής φοιτητής της Νομικής. Έμενα στα Εξάρχεια, σ’ ένα ημιυπόγειο, μ΄ άλλους δυο Ηπειρώτες – δηλαδή συγχωριανούς μου, από το Τσεπέλοβο. Αυτοί ήτανε του Πολυτεχνείου και τριγυρνούσαν άσκοπα, γιατί μετά τα γεγονότα του Νοέμβρη, τα μαθήματα δεν είχαν ξεκινήσει ακόμη...

Ολόκληρο το κείμενο εδώ:

Σάββατο πρωί…

Σάββατο πρωί…
Πως ήρθαν και «κατοίκησαν» εντός μου οι «ξαφνικές καλοκαιριές» στο στίχο του Μάνου Ελευθερίου, ο Antony (and the johnsons) με τα τραγούδια του, ο παπαγάλος του Λουμίδη στο φλιτζάνι του καφέ μπροστά μου…
Και μαζί, λέξεις από μια κουβέντα χτες αργά το βράδυ: διαδικτυακός φίλος… πραγματικός φίλος… απρόσιτος… δυσπρόσιτος…
Και το ερώτημα - «δάνειο», που ξανάρθε στη σκέψη μου… Από πού πάνε για την άνοιξη;
Κάποτε, πάνε χρόνια τώρα, κρεμάστηκα από μια απάντηση και νόμισα ότι είχα βρει το δρόμο… Γελάστηκα… Ζόρικη διαδρομή σκέφτομαι τώρα, με την αυταρέσκεια του «σοφότερου»… (Αχ! Αρλέτα στα δύσκολα μας πετούσες πάντα…)
Πίνω την τελευταία γουλιά του καφέ…

25 Φεβ 2010

«Ερήμην…»

Κυκλοφορεί...

Για έρωτα και θάνατο…

Η Κική Δημουλά για τον έρωτα:
«Οφείλει κανείς να ζει ένα πράγμα με την ένταση που του προκαλεί, κι ας βλάπτει το δεσμό αυτή η μονομερής ένταση. Κατά τη γνώμη μου, βλάπτεται ο δεσμός από το ότι το ένα μέρος παραπροσφέρει, παραπροσφέρεται, παρά είναι παράφορο. Αλλά είναι και τόσο απίθανο να συμπέσουν οι βαθμοί του αισθήματος ανάμεσα σε δυο ανθρώπους, παρά ενδεχομένως για μία μόνο στιγμή. Από εκεί και πέρα έχουμε χάσματα κι αυτό βοηθάει στο να μεγαλώνει το αίσθημα του ενός, να μικραίνει του άλλου, και να γίνεται αυτό το συναρπαστικό είτε παιχνίδι, είτε κυνηγητό, είτε μαρτύριο, αλλά οπωσδήποτε συναρπαστικό!
Τώρα, αν με ρωτήσετε από πού έχω βγάλει αυτά τα συμπεράσματα, και από πόσα όρη και βουνά ερώτων πέρασα κι ανεβοκατέβηκα, θα σας πω ελάχιστα... Αλλά έχω μια εμμονή με το θέμα και την αξία του, και το γεγονός ότι δεν το εξήντλησα, δεν το έζησα όσο έπρεπε, όσο το ήθελα κι όσο ήμουν προορισμένη ίσως να το ζήσω, μ' έχει κάνει να αισθάνομαι ολίγον μελετήτρια του πράγματος σαν να έχω μία πείρα (...) Το απεσταγμένο κέρδος αυτής της ιστορίας, είναι του ενός ο βασανισμός. Εκεί έχω καταλήξει κι έχω ευφρανθεί κάμποσο από ένα τέτοιο βάσανο...»

Και το θάνατο:
«Το τίποτα είναι ένα όνειρο. Άμα τελειώνουμε, να τελειώνουμε. Τελεία και παύλα, όχι αποσιωπητικά. Φαντάσου να είναι ένα τίποτα που σε σημαδεύει κιόλας! Να έχει συνείδηση αυτό το τίποτα! Εκτός κι αν δεν υφίσταται ποτέ ψυχή κι έχουμε ένα σώμα που προσποιείται ότι έχει ψυχή. Εγώ θεωρώ παρά πολύ πονηρό το σώμα, και περιεκτικότατο και εφευρετικότατο. (...) Η ιδέα της ταφής και της εκταφής με τρελαίνει (...) Δεν πιστεύω καθόλου ότι πρέπει να επιστρέψουμε στο χώμα, διότι δεν μου απέδειξε κανείς μέχρι τώρα ότι είναι ένα χώμα. Πρέπει να μου το αποδείξει. Και τότε θα υποταγώ, θα το δεχτώ (...) Δεν λέω ότι δεν είναι ωραία η ζωή. Λέω ότι είναι πάρα πολύ ωραία επειδή πρόκειται να τη χάσουμε. Μόνο γι' αυτό. Κι ο έρωτας γι' αυτό είναι ωραίος, επειδή τελειώνει. Όμως η ποίηση δεν τελειώνει ποτέ. Κάποτε σταματάει ο ποιητής, αλλά έχει διάδοχο. Κι η ιστορία συνεχίζεται...».

Κωστής Παλαμάς

Ο Κωστής Παλαμάς έφυγε από τη ζωή στις 27 Φλεβάρη του 1943...

Τον είπαν «εθνικό», χωρίς να μπορούν να καταλάβουν ότι δε χωρούσε σ’ αυτό το «κοστούμι»…

Για μένα παραμένει ένας βαθύτατος ερωτικός ποιητής…



«Το ταξίδι»
Μουσική & Ερμηνεία: Σταμάτης Κραουνάκης
Ποίηση: Κωστής Παλαμάς
Δίσκος: «Δεν ξέρω παρά να τραγουδώ» (2005)

23 Φεβ 2010

Μαρίκα Νίνου

Μαρίκα Νίνου... Η ανεπάνάληπτη...
Η φωνή - «μαχαίρι»...
«Έφυγε» από τη ζωή στις 23 Φλεβάρη του 1957...



«Κάθε βράδυ πάντα λυπημένη»
Μουσική & Στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης

Aφιέρωμα στο «Ιατρείον ασμάτων»

Η δημοσιογράφος και ποιήτρια Στέλλα Βλαχογιάννη γίνεται «ιατρός» και συνδιαλέγεται με τραγούδια και αισθήματα εξορισμένα.

Θα μιλήσουν οι:
Γιώργος Μητρόπουλος, ραδιοφωνικός παραγωγός
Γρηγόρης Παπαδογιάννης, δημοσιογράφος - συγγραφέας, εκδότης περιοδικού «Fortezza»
Γεράσιμος Ευαγγελάτος, στιχουργός

Αποσπάσματα από το βιβλίο «ΙΑΤΡΕΙΟΝ ΑΣΜΑΤΩΝ» (Μικρή Άρκτος) θα διαβάσουν οι ηθοποιοί:
Γιάννης Ροζάκης και Σοφία Καραγιάννη.

Τραγούδια θα ερμηνεύσουν:
Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης, Νατάσσα Μποφίλιου, Δανάη Παναγιωτοπούλου, Μαρία Παπαγεωργίου.
Τιμής ένεκεν θα τραγουδήσει η Μαρία Σουλτάτου.
Στο πιάνο ο Θέμης Καραμουρατίδης

Τρίτη, 16 Μαρτίου 2010 - 20:00
«IANOS», Σταδίου 24

22 Φεβ 2010

«έρχεται η άνοιξη...»

Δυο αράδες από τις σημερινές «Ματιές» του Λευτέρη Παπαδόπουλου:
«Κοντά στην Πνύκα, εκατό μέτρα από το παλιό αστεροσκοπείο, υπάρχει μια τρελή αμυγδαλιά. Μέσα στο καταχείμωνο φουντώνει από άνθη και σου φωνάζει από μακριά «κουράγιο, έρχεται η άνοιξη όπου να 'ναι...».

Να μην έρθει μόνη...

21 Φεβ 2010

Κική Δημουλά... Μια ποιήτρια εξομολογείται

Η Κική Δημουλά μιλάει σήμερα στην Ελευθεροτυπία για τον έρωτα, τον θάνατο και την ποίηση σ' ένα ντοκιμαντέρ της Κατερίνας Πατρώνη:

«Δεν μου ήταν ποτέ εύκολο να συνεννοηθώ με άνθρωπο. Ούτε μπορούσα να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι ήταν τόσο διαφορετικοί από εμένα. Αυτό βέβαια ήταν πολύ αφελές από τη μεριά μου, αλλά και πολύ χρήσιμο. Γιατί με είχε σε μια μόνιμη ταραχή, σε μια διαρκή διαμαρτυρία και σ' ένα πολύ γόνιμο παράπονο... Από την άλλη, είχα μια ευγένεια η οποία με κατέστρεψε απολύτως! Εμπόδισε δηλαδή τη ζωή μου να πάρει το δρόμο της. Υπέμεινα πράγματα τα οποία δεν έπρεπε να υπομείνω, με το αιτιολογικό μιας ευγένειας ότι θα πίκραινα, ότι θα πείραζα, ότι θ' αναστάτωνα των άλλων τη ζωή. Αυτό ήταν μία ήττα. Καθαρή ήττα...».


Περισσότερα διαβάστε εδώ:
http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=133452

ένα κασκόλ...

«...ένα κασκόλ που κάποτε έκρυψε ένα κόμπο στο λαιμό»

Τώρα;

14 Φεβ 2010

ο Παράδεισος...

Κυριακή της Τυρινής...

«Θέλω να γυρίσω,
μα ο Παράδεισος κλειστός...»



«Μένω εκτός»
Μουσική: Ara Dinkjian
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Ερμηνεία: Ελευθερία Αρβανιτάκη
Δίσκος: «Μένω εκτός» (1991)

«Της άνοιξης...»

«και
μετα -
λάβαινα...»




«Φθινοπωρινός σκύλος»
Μουσική & Στίχοι: Αφροδίτη Μάνου
Ερμηνεία: Τάνια Τσανακλίδου
Δίσκος: «Το μαγικό κουτί» (1998)

«γένους ανυπεράσπιστου»

«γένους ούτε αρσενικού ούτε θηλυκού…»

ο

έρωτας…

10 Φεβ 2010

«Φίλε μου Αλέξη...»

«Θυμάσαι, που ταξίδια ονειρευόμουνα
κι είχα ένα διαβήτη κι ένα χάρτη
και πάντα για να φύγω ετοιμαζόμουνα...»




«Γράμμα ενός αρρώστου»
Μουσική: «Ξέμπαρκοι»
Ποίηση: Νίκος Καββαδίας
Ερμηνεία: Δήμητρα Γαλάνη
Δίσκος: «S/S ΙΟΝΙΟΝ 1934» (1986)

8 Φεβ 2010

«Κάθισε κοντά μου...»

Μια συνάντηση χωρίς πριν και χωρίς μετά…
Της μιας φοράς…
Που ξέρεις ότι δεν θα 'χει άλλη...
Κι όμως, θα 'θελες να κρατούσε λίγο ακόμα...



«Φίλε»
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Στίχοι: Τάκης Καρνάτσος
Ερμηνεία: Τάνια Τσανακλίδου
Δίσκος: «Φίλε» (1982)

5 Φεβ 2010

των απόντων...

«…Σαββάτο των ψυχών
κρυφά δακρύζει
στα σπίτια των απόντων

φτερουγίζει…»



«Φλεβάρης των φλεβών»
Μουσική & Ερμηνεία: Παντελής Θαλασσινός
Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
Δίσκος: «Το καλαντάρι» (2006)

3 Φεβ 2010

για την άνοιξη...

Μια γιορτή για την άνοιξη...
Εντός μας πρώτα...
Να την ετοιμάσουμε όσο γίνεται καλύτερα...
Με καλεσμένους όσους μας κράτησαν το χέρι τις ατέλειωτες χειμωνιάτικες νύχτες...



«Απ' τα κουμπάκια ανάμεσα»
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου
Ερμηνεία: Χαρούλα Αλεξίου
Δίσκος: «Τα μυστικά του κήπου» (2000)

Το «Διπλό κλικ» της Μελίνας Τανάγρη

«Ξεκίνησε με πάρα πολύ καλές προοπτικές, πρώτος δίσκος αν θυμάμαι τραγούδια ελληνόφωνα της κάτω Ιταλίας και μετά δυο σερί με δικά της κομμάτια ανάμεσα στα οποία υπήρχε αξιόλογο υλικό και μετά χάθηκε από το προσκήνιο. Δεν ξέρω αν αυτά τα ταχυδακτυλουργικά γίνονται και στη δισκογραφία του υπόλοιπου κόσμου, να βγαίνει ένας καλλιτέχνης, να δείχνει πως θα μας απασχολήσει σοβαρά και μετά να μη θυμόμαστε ούτε το όνομά του. Πάντως εδώ συμβαίνει πάρα πολύ συχνά…». Ο λόγος για τη Μελίνα Τανάγρη, όπως τη σκιαγράφησε η δημοσιογράφος Στέλλα Βλαχογιάννη στο «Ιατρείον ασμάτων» της.
Η Μελίνα Τανάγρη μέσα στη χρονιά που πέρασε επανέκαμψε στο δισκογραφικό προσκήνιο μ’ ένα «Διπλό κλικ», όπως τιτλοφορείται η νέα της δουλειά. Δεν ξέρω αν και κατά πόσο είχε γίνει αισθητή η απουσία της, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι η ίδια παραμένει μια γοητευτική τραγουδοποιός, κυρίως λόγω της ιδιαίτερης στιχουργικής της γραφής. Θα ’λεγα πως τα τραγούδια της, από το «Όλα μπερδεύονται γλυκά» (1986), τα «Βυζάκια έξω, λοιπόν» (1987), τη «Μελίνα απ’ το μέλι» (1989), το δίσκο «Στον κήπο» (1992) και τα πιο πρόσφατα «Κόντρα καρδιάς» (1999) και «Το ’χεις» (2001) κάθε φορά γράφονταν για να «υποστηρίξουν» τους στίχους της. Χωρίς να εξελίξει σημαντικά τη μουσική της ταυτότητα, η Μελίνα Τανάγρη κατάφερε μέσα στα χρόνια να διαχειριστεί αξιοπρεπώς τον εσωτερικό της μονόλογο στα τραγούδια που έγραψε και ηχογράφησε. Είχε πράγματα να πει κι αυτό φάνηκε…
Εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως τραγουδίστρια δίπλα στο Διονύση Σαββόπουλο, στην παράσταση «Αχαρνής», εν έτει 1977. Ευτυχώς για κείνη, το 2006 την ανέλαβε ο Σταμάτης Κραουνάκης και παρουσίασε μαζί της, στη μουσική σκηνή «Αθηναΐδα», την παράσταση «Τα λόγια της αγάπης». Πέρασε και από το «Σείριο» του Μάνου Χατζιδάκι η Μελίνα Τανάγρη και με τη φωνή της στο διπλό δίσκο «Στο Σείριο υπάρχουνε παιδιά» έχουν καταγραφεί τα τραγούδια «Θανατηφόρος πυρετός» κι «Άσε με εδώ», αμφότερα από το δίσκο της «Βυζάκια έξω, λοιπόν». Η ίδια λέει σχετικά: «Ο Σαββόπουλος και ο Χατζιδάκις ήταν οι πιο καθοριστικές συναντήσεις στη δική μου περίπτωση. Ο Σαββόπουλος, παίρνοντας την ιδέα από τον Μπομπ Ντύλαν, μας έμαθε ότι δεν χρειάζεται να είσαι σπουδαγμένος μουσικός για να εκφραστείς λυρικά. Μπορείς να το πεις και απλά, μόνο με μια κιθάρα. Έκανε τομή σε αυτό το πράγμα. Με τον Χατζιδάκι συγγενεύω πολύ λιγότερο, επειδή δεν είμαι καθαρόαιμη μουσικός, αλλά υπήρξε πολύ καθοριστικός για εμένα. Έχω πολλές επιρροές, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο ό,τι μας αρέσει και μας αγγίζει είναι συγγενικό» (περιοδικό «Ως 3» - Σεπτέμβριος 2009).
Ο προηγούμενος δίσκος της Μελίνας Τανάγρη, με τίτλο «Το ‘χεις», είχε κυκλοφορήσει από τη «Nitro music», μια εταιρεία που λίγο καιρό μετά την ίδρυσή της έκλεισε κι έτσι οι παραγωγές που είχαν εκδοθεί, ανάμεσά τους και το cd της Τανάγρη, έμειναν στα αζήτητα. Τώρα, στο «Διπλό κλικ» συναντιέται με δύο νέα παιδιά, τον Ιάσονα Γρηγορίου και το Γιάννη «Loud» Πετειναρά («Δίδυμο»). «Ήταν μια ωραία κατάσταση γιατί τους έδινα εγώ ένα κομμάτι και το συμπλήρωναν εκείνοι. Ό,τι σκάλωμα υπήρξε -γιατί υπήρξε, αφού ανήκουμε σε άλλους κόσμους, ακόμη και ηλικιακά- μας βγήκε σε καλό. Γιατί υπήρχε ένα φρένο και από τις δύο πλευρές. Δεν το παρακάναμε σε κάτι...», ανέφερε για τη συνεργασία της με το «Δίδυμο» η Μελίνα Τανάγρη σε συνέντευξή της στα «Νέα» τον περασμένο Αύγουστο. Και συνέχισε: «Είχα μπόλικα κομμάτια στο συρτάρι -από αυτά που ακούσατε και στον δίσκο-, αλλά έλεγα πού να ξαναμπαίνω τώρα, άσ’ το. Τα παιδιά με ξύπνησαν. Μου μετέδωσαν διάθεση…».
Ο ήχος των τραγουδιών, με κυρίαρχη τη χιπ χοπ διάθεση, έχει μια δυναμική, αλλά και μια ομοιομορφία που τις περισσότερες φορές γίνεται αφόρητα μονότονη και κουραστική. Μπορεί τα δυο νεαρά αγόρια να κινητοποίησαν τη συμπαθέστατη τραγουδοποιό για να ξαναμπεί στη δισκογραφική διαδικασία, αλλά όταν από τον καλλιτέχνη απουσιάζει και το εσωτερικό ερέθισμα… Προσωπικά, θα προτιμούσα ν’ ακούσω καινούργιο υλικό με την παλιά δοκιμασμένη συνταγή των τραγουδιών της Τανάγρη κι όχι το συνονθύλευμα που παρουσίασε αυτή τη φορά.
Το «κλικ» δεν έγινε…

«Για λύπη, για χαρά, για φαντασία…»

Ρίχνοντας μια ματιά στη δισκογραφική παραγωγή της δεκαετίας που αφήσαμε πίσω μας, θα σταθούμε σήμερα σ’ ένα δίσκο που μπορεί να μην έκανε την αναμενόμενη αίσθηση, έγινε, όμως, αφορμή να ξαναβρεθούν δισκογραφικά ο Σταμάτης Κραουνάκης και η Λίνα Νικολακοπούλου. Ο λόγος για τα «Ισόβια», το δίσκο του Μανώλη Μητσιά, που κυκλοφόρησε το 2005. Δώδεκα λαϊκά -με τον «τρόπο» του Κραουνάκη- άσματα το περιεχόμενό του, όλα σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Οι δυο τους είχαν να βρεθούν μαζί σε ολοκληρωμένο δίσκο δώδεκα χρόνια, από των «Ανθρώπων έργα» του ’93 με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη.
Μπορεί στα «Ισόβια» οι δύο δημιουργοί να μην έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, μπορεί τα τραγούδια τους να μην ήταν αντάξια του ένδοξου παρελθόντος τους, μπορεί το σήμα του λόγου της Νικολακοπούλου και της γραφής του Κραουνάκη να είχε ατονήσει, μπορεί πολλά να είχαν αλλάξει και το γλυκό αυτή τη φορά να μην «έδεσε» τόσο, αλλά… Αλλά το ότι Κραουνάκης και Νικολακοπούλου συναντήθηκαν ξανά σ’ ένα δίσκο είναι από μόνο του κάτι, έτσι κι αλλιώς, σημαντικό και αξιομνημόνευτο. Κάτι που δεν αφήνει τα «Ισόβια» να περάσουν απαρατήρητα… Δεν μπορούμε, βέβαια, από το υλικό του δίσκου να αγνοήσουμε τραγούδια, όπως, «Η βαλίτσα», η «Λάμπα θυέλλης», «Η γλάστρα» ή το «Είχα μια βάρκα» ούτε -για λόγους στατιστικούς, έστω- να παραβλέψουμε την ερμηνευτική σύμπραξη Σταμάτη και Λίνας (και Μητσιά) στο τραγούδι «Το αναπτηράκι». Μετρημένα στα δάχτυλα, έτσι κι αλλιώς, τα ντουέτα τους, αρχής γενομένης από το «Αγάπη μου λατρεία μου» (δίσκος: «Δεν έχω ιδέα» - 1989) και συνεχίζοντας με «Τα καντήλια» (δίσκος: «Όταν έρχονται οι φίλοι μου» - 1995), «Το βατραχάκι κ. α. ιστορίες» -με σφήνα το Σάκη Ρουβά- και τον «Τιτανικό» (δίσκος: «Σπεράντζα» - 1998).
Είχα συναντήσει το Σταμάτη Κραουνάκη το καλοκαίρι του 2004 κι ήταν χαρούμενος, θυμάμαι, γιατί επέστρεφε στη δισκογραφία «με ησυχία», όπως μου είπε και με όχημα τους στίχους της Λίνας. Μαζί είχαν γράψει για τον Μανώλη Μητσιά τα μισά τραγούδια στη δεύτερη πλευρά του δίσκου «Εξ’ αδιαιρέτου», εν έτει 1984, με κορυφαίες στιγμές το «Ποτέ» και την «Επέτειο». Σ’ εκείνο το δίσκο βρίσκουμε και το «Καληνύχτα κοιμήσου», που το «ξανάπε» ο Γιώργης Χριστοδούλου το 2001 στο άλμπουμ του «Η αγάπη είναι ένα πορτοκάλι», το «Θρίλερ του Σαββάτου», τα «Προσεχώς», το «Απόψε θέλω κάτι να συμβεί», «Τα ψέματα τελειώσανε»
«Ιστορία κάνουν οι παρέες -αν και τώρα πια αυτό μοιάζει σπάνιο νόμισμα», έλεγε η Λίνα Νικολακοπούλου στην παρουσίαση του δίσκου το Μάη του 2005. Και συνέχιζε: «Μετά από τόσα χρόνια που είχαμε να συναντηθούμε δεν ξέρω με ποιο ακριβώς ρόλο είμαι εδώ: δεν έχω συνειδητοποιήσει ότι αυτά τα τραγούδια τα ’χω γράψει εγώ. Κι είμαι συγκινημένη που έχουμε ακόμα την ελευθερία να γράφουμε τραγούδια πέραν αυτού του επικοινωνιακού... τσουνάμι που μας κατακλύζει. Είμαι συγκινημένη και με τη φωνή και τη μαεστρία του Μανώλη Μητσιά. Όσο για τον Κραουνάκη, αν δεν υπήρχε θα ’χα ξενιτευτεί».
Και σε μια συνέντευξή της στην εφημερίδα «Το Βήμα», λίγες μέρες αργότερα, η αγαπημένη μας στιχουργός συμπλήρωνε: «Είχα πολλή χαρά που γινόταν αυτός ο δίσκος και, αν εξαιρέσει κανείς τη βροντερή αναμονή, τα τραγούδια ήταν ωραία. Είχαν τη θέρμη του εναγκαλισμού, σαν να πήρα τον Σταμάτη αγκαλιά. Δεν έχουν τον ερωτικό χορό των δύο δημιουργών... Δεν έχουν τη μεγάλη στιγμή μας, αλλά η μεγάλη στιγμή, αν είναι να έρθει, είναι πιο εύκολο να έρθει τώρα, μετά απ' αυτό το πρώτο ραντεβού».
Η «μεγάλη στιγμή» τους δεν ήρθε ακόμα… Κι ούτε βλέπω να ’ρχεται… Μακάρι να διαψευστώ, μακάρι οι δυο δημιουργοί που άλλαξαν τον «ρουν» του τραγουδιού μας στη δεκαετία του ογδόντα να μας επιφυλάσσουν εκπλήξεις, αλλά… Τι μέλλει γενέσθαι; Ποιος το ξέρει! Και ειδικά σήμερα, που η δισκογραφία περνάει τη χειρότερή της περίοδο, για να μην πω ότι πεθαίνει και ουδείς γνωρίζει και μπορεί να προβλέψει με σιγουριά τι θα προκύψει.
Πάντως, το 2008 με τις υπογραφές του Σταμάτη Κραουνάκη και της Λίνας Νικολακοπούλου ηχογραφήθηκε ένα καινούργιο τραγούδι τους, η «Φουρτούνα στο πλυντήριο». Στο cd «Προσοχή Τρίφωνο», με το Νίκο Κουρουπάκη, την Ερωφίλη και το Δημήτρη Υφαντή.

Είκοσι χρόνια στο… «Απέναντι μπαλκόνι»

Φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από την κυκλοφορία ενός δίσκου που άφησε έκτοτε βαθύ το αποτύπωμά του όχι μόνο στην ελληνική δισκογραφική παραγωγή, αλλά εντός μας κυρίως. Μιλάω για το «Το απέναντι μπαλκόνι» της Ελένης Βιτάλη, με δέκα τραγούδια γραμμένα και ερμηνευμένα από την ίδια:
«Οι μοναχικές γιαγιάδες», «Εγώ τραγούδαγα», «Η κιβωτός», «Κάθε σπίτι οχυρό», «Πιο πολύ για μένα», «Περπατούσα αφηρημένη», «Εγγόνα», «Ένα χειμωνιάτικο πρωί», «Νυχτώνει», «Τι με κοιτάζετε».

Η Βιτάλη τραγουδοποιός; Θεωρητικά ναι, θα μπορούσε να ειπωθεί κι έτσι, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι περισσότερο από ένα τρέχον δισκογραφικό «προϊόν». Μπορεί η ίδια να είπε αργότερα ότι δε θεωρεί πως έκανε κάτι σπουδαίο κι ότι έγραψε τα συγκεκριμένα τραγούδια επειδή ήθελε να κάνει εντύπωση στον άντρα της, κρίνοντας όμως εκ του αποτελέσματος έχουμε να κάνουμε με μια κατάθεση ψυχής. Μια λαϊκή τραγουδίστρια απεκδύεται το ένδυμα της πίστας και μοιράζεται μαζί μας την αλήθεια της. Δεν ήταν αυτονόητο ούτε εύκολο. Ήταν, όμως, αληθινό, γήινο, είχε σάρκα και αίμα, δε χρειαζόταν μακιγιάζ και φτιασιδώματα για να αρέσει. Από κει και πέρα κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι του χρόνου, μεγαλώσαμε εμείς, μεγάλωσε και η Βιτάλη, «χάθηκε» για λίγο, ξανάρθε ευτυχώς, αλλά το «Μπαλκόνι» παραμένει σημείο αναφοράς στη γεωγραφία του ελληνικού τραγουδιού. Στο εσώφυλλο του δίσκου υπήρχε ένθετο ένα κείμενο της Ελένης Βιτάλη, που θέλω να το μοιραστούμε κι από δω:
«Γεννήθηκα σε κοπάδι από λύκους. Ήταν, με θυμάμαι, σοφοί οι λύκοι, σκληροί, αμείλικτοι και με μάθανε να σκοτώνω χορτοφάγα. Έτσι έπρεπε, για να ζήσω. Τώρα περνάω τη ζωή μου ανάμεσα σε ισορροπημένους ανθρώπους. Είμαι τόσο ανισόρροπη. Ψάχνω το κοπάδι μου, τον γερόλυκο πατέρα μου, την αμείλικτη απολυτότητά του και τη βιασύνη του να φάει το φαΐ μου. Πάει το κοπάδι, πάνε οι ήχοι του Ταμ Ταμ, οι καυγάδες, οι φωτιές, τα γλέντια, τα κρασοπότια. Πάνε τα ερωτικά επιδεικτικά παιχνίδια του αρχηγού.
Γιατί σκοτώσανε τους λύκους;
Γιατί με υιοθέτησε η οικογένεια των ανθρώπων; Κι ήμουνα παιδί, τόσο παιδί, ίσα να συμπαθήσω τους ανθρώπους και να ξεχάσω για λίγο τους νόμους του κοπαδιού μου…»
.
Θα ήταν σημαντική παράλειψη, αν δεν αναφέραμε ότι τις ενορχηστρώσεις στα τραγούδια του δίσκου επιμελήθηκε ο Γιάννης Σπάθας, σπουδαίος κιθαρίστας με ιστορία, αλλά και συνθέτης με μια παρουσία που μόνο αδιάφορη δεν τη λες. Χωρίς την καθοριστική συμβολή του Σπάθα, «Το απέναντι μπαλκόνι» θα ήταν κάτι άλλο και σίγουρα η φλέβα των τραγουδιών της Βιτάλη θα «χτυπούσε» αλλιώς.
Να πως θυμάται ο ίδιος τη συνεργασία τους: «Η Ελένη μου είχε φέρει 25-30 τραγούδια και μου είχε ζητήσει να τα παίξω με την ηλεκτρική κιθάρα. Επέλεξα αυτά που πίστευα ότι μπορούν να ενορχηστρωθούν με τέτοια τρόπο και προχωρήσαμε. Τα τραγούδια λοιπόν είχαν μια δύναμη αλλά και μια τραγικότητα, ήταν αληθινά. Θυμάμαι ακόμα πως είχαμε πρόβλημα ποιο από τα πέντε κανάλια θα ηχογραφούσαμε με τη φωνή της να επιλέξουμε, αφού όλα ήταν εξίσου καλά. Είναι πραγματικά από τους δίσκους που αγάπησα στη ζωή μου» (περιοδικό «Δίφωνο», Μάιος 2008).
Ο Γιάννης Σπάθας συναντήθηκε δισκογραφικά με την Ελένη Βιτάλη και πριν από ένα χρόνο, όταν κλήθηκε να ενορχηστρώσει -μαζί με το Μανώλη Ανδρουλιδάκη- δώδεκα τραγούδια της στο δίσκο «επτά… και να προσέχεις». Στη νέα της απόπειρα να εκτεθεί ξανά, για τρίτη φορά ως δημιουργός, μετά «Το απέναντι μπαλκόνι» και το δίσκο του ‘94 «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γούλφ».
Ενδιάμεσα, βέβαια, η Βιτάλη ηχογράφησε και τα τραγούδια του Σπάθα «Η μπλούζα» και «Τρόμαξα» (ντουέτο με το Λαυρέντη Μαχαιρίτσα), αμφότερα σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, στο άλμπουμ του 2002 «Οπωσδήποτε παράθυρο».
Στα είκοσι χρόνια που πέρασαν, απ’ όταν κυκλοφόρησε «Το απέναντι μπαλόνι», κάποια από τα τραγούδια του δίσκου γνώρισαν και δεύτερες εκτελέσεις, αδιάφορες εν τέλει και «αδύναμες» συγκρινόμενες με τον καταλυτικό τρόπο της πρώτης διδάξασας. Πολλά ηχογραφήθηκαν live από την Ελένη Βιτάλη τόσο στο «Προσκήνιο» του 2000 όσο και στο φετινό «Ζωντανό κύτταρο»

Υ. γ.
Το δίσκο τον αφιερώνω στη μνήμη της λατρευτής μου Μαρίας Ιορδανίδου. Γιατί εκείνο έτσι είναι.
Ε. Β.