31 Οκτ 2009

Κοσμά και Δαμιανού...

Πρώτη Νοέμβρη αύριο...
Κοσμά και Δαμιανού στο εορτολόγιο...
Αλλά και στο τραγούδι του Σταμάτη Κραουνάκη με τον Κώστα Μακεδόνα...

30 Οκτ 2009

Εδώ...



Το ποίημα του Καρυωτάκη διαβάζει ο ηθοποιός Δημοσθένης Παπαδόπουλος...

Κώστας Καρυωτάκης

Γεννήθηκε σαν σήμερα...
Στις 30 Οκτωβρίου του 1896...

Στην Τρίπολη...

28 Οκτ 2009

Ο Μάνος Χατζιδάκις για τον έρωτα και για τους νέους...

«Το μόνο που θεωρώ απαραίτητο στη ζωή μου είναι ο έρωτας. Αυτό με αιτιολογεί ότι υπάρχω. Τίποτε άλλο. Ούτε η μουσική ούτε η λογοτεχνία ούτε η ποίηση μου είναι απαραίτητες».

«Οι νέοι στην ηλικία, οι περισσότεροι, μου είναι αδιάφοροι. Μπορεί να είναι ελκυστικοί. Μπορεί να είναι ερωτικοί αλλά δεν μπορεί να είναι και ενδιαφέροντες. Εάν τώρα τύχει να είναι και ενδιαφέροντες, με γεια τους με χαρά τους».

(Περισσότερα στη «Βιβλιοθήκη» της «Ε», 23 /10/09)

«Ένας λαός που τραγουδούσε, μιλάει για τα λεφτά...»

Από συνέντευξη του Σταμάτη Κραουνάκη στα «Νέα»:

Το τραγούδι σήμερα πού βαδίζει;
Μοιάζει να έχει χάσει τον προσανατολισμό του... Θα σου απαντήσω απλά: Ένας λαός που τραγουδούσε, μιλάει για τα λεφτά... Γιατί οι άνθρωποι της μουσικής εμμένουν στα καψουροτράγουδα, τα τσιφτετέλια και δεν εκφράζουν με τραγούδια την αγανάκτηση του κόσμου; Δεν με πειράζει. Ο Μακρόπουλος είναι πιο σοβαρός με το «12 και ένα» από πολλή εντεχνοβαρετίλα. Έπειτα, νομίζετε ότι το τσιφτετέλι δεν περνάει κρίση; Την περνάει και είναι τεράστια. Ούτε καλό καψουροτράγουδο έχουμε. Έχουμε μείνει στο μοντέλο της δεκαετίας. Αλλά και τα Μέσα από την πλευρά τους έχουν κάνει μεγάλη ζημιά.

Στην ίδια συνέντευξη μίλησε και για τα σχέδιά του:
«Από του χρόνου επιστρέφω εκεί που ήμουν πριν τα 40 μου, μπάκστεϊτζ, μακριά από τα φώτα, εκεί που με ανακάλυψε η Άλκηστις. Στη σύνθεση. Δεν θα πεθάνω στη σκηνή. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η Σπείρα Σπείρα να επιβιώσει εθελουσίως ανοίγοντας συνέχεια της δυνατότητές της, με την καθοδήγησή μου, αφού τα 'χουμε βρει».

Κατευόδιο...

Έλλη Παππά

Έφυγε από τη ζωή, χθες το πρωί, σε ηλικία 89 ετών...

25 Οκτ 2009

«Το εμβατήριο της Μελισσάνθης»...

Από την «Εποχή της Μελισσάνθης»...



«Η Μελισσάνθη, τραγική φιγούρα χαλεπών καιρών, "μια γυάλινη ηρωίδα του Μεσοπολέμου", όπως την χαρακτηρίζει ο Μάνος, ενσαρκώνει τον ρόλο της μητέρας, ερωμένης και αδερφής, ταυτόχρονα.
Όλο το έργο είναι το χρονικό ενός πικρού καιρού και αποτελεί απεικόνιση και αναπαράσταση των πρώτων ημερών της Ελλάδας μετά τη γερμανική κατοχή. Είναι τόσο "συλλογικό" στο ιστορικό του πλαίσιο, όσο και προσωπικό για τον Μάνο, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δεν ήθελε να δώσει ιστορικές διαστάσεις.
Μνήμες και εικόνες, όμως, που τον σημάδεψαν, ζωντανεύουν στην ποίησή του, σαν το «αίμα που γίνεται βροχή» και τους φίλους που προσπαθούν να σταματήσουν τον χρόνο μέσα σε ένα καπηλειό.
Προσωπικά του βιώματα, αυτοβιογραφικές εικόνες από την γερμανική κατοχή ζωντανεύουν και υποδηλώνουν τα τραύματα όλων των νέων που βίωσαν αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Και δεν είναι τυχαίο που όλα όσα ιστορούνται σ΄αυτό το έργο καταγράφονται από τον Μάνο, είκοσι με είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, τόσο ζωηρά σαν να βιώνονται άμεσα...»

Μαρία Φαραντούρη

«Η εποχή της Μελισσάνθης»

Μία πρώτη ανάγνωση
Λίγο μετά τον πόλεμο είδα σε μια εφημερίδα -κίτρινη την θυμάμαι, σαν όλες τις εφημερίδες- μια είδηση χαμένη στις πολλές, από τη κατεστραμμένη Γερμάνια. Έγραφε για μια γυναίκα που ο πόλεμος της είχε αρπάξει όλους τους δικούς της. Κι έρημη καθώς ήταν, για να επιζήσει έρημη καθώς ήταν, πουλούσε ερώτα μες στο ερειπωμένο υγρό λιμάνι του Αμβούργου. Ένα βραδύ, καθώς τριγύριζε μέσα στους σκοτεινούς δρόμους του λιμανιού γνωρίζει ένα στρατιώτη, νέο παιδί κι άρρωστο σχεδόν, που επέστρεφε απ' την αιχμαλωσία. Πήγαν να κάνουν ερώτα σ' ένα φτηνό ξενοδοχείο. Κι εκεί, πάνω στο κρεβάτι, από το αφύλαχτο που κρέμονταν στο λαιμό του, τον αναγνώρισε … Ήταν ο γιος της. Τρέχει έξαλλος αυτός και πνίγεται στα κρύα νερά του λιμανιού, κι εκείνη, που το μυαλό της σάλεψε, απόμεινε τρελή ν' αποζητά το γιο της στο λιμάνι. Εδώ τελειώνει η είδηση.
Πως μου 'ρθε το όνομα της Μελισσάνθης μέσα μου ξαφνικά; Μια γυάλινη ηρωίδα του μεσοπολέμου να παίρνει έτσι αυθαίρετα την όψη μια τρελής μητέρας, ερωμένης και αδελφής, μέσα στα ερείπια μιας κατεστραμμένης πόλης. Η ιστορία αυτή άφησε μέσα μου μια ταραχή ως τώρα που τελείωσα την εποχή της Μελισσάνθης, χωρίς να ξέρω αν τέλειωσα και με το πρόσωπό της.

Δεύτερη ανάγνωση
Χρονικό ενός καιρού οι πρώτες μέρες της απελευθέρωσης, με ανεξίτηλες βιογραφικές εικόνες. Σαν το παλιό στο καπηλειό με τους δυο φίλους που ζητάν δραματικά και επίμονα να σταματήσουν τον χρόνο ή εκείνο το φίλο που τον χάσαμε σχεδόν παιδί -τον λέγαν Εκτώρα Οικονομίδη και ήταν 20 χρονών όταν τον τύφλωσαν και τον θανάτωσαν οι Γερμανοί στο Χαϊδάρι, αφού βέβαια τον πρόδωσαν οι «εθνικόφρονες» εκείνου του καιρού. Και εικόνες άπειρες από κατεστραμμένα σπίτια σαν χέρια αιχμηρά που να ζητάν ελεημοσύνες από τον ουρανό. Και μάνες να γυρεύουν τα παιδιά τους πάνω στις καμένες στέγες με ένα πλήθος που να κραυγάζει έξαλα και αλλοπρόσαλλα συνθήματα. Μέσα στον αλαλαγμό ρωτούσαμε και ψάχναμε να βρούμε την Μελισσάνθη, σύμβολο ιδανικών αλλοτινών καιρών. Μα η Μελισσάνθη δεν βρισκόταν πουθενά…

Και μια τρίτη ανάγνωση, ελληνική
Η Μελισσάνθη απόμεινε τρελή να αποζητάει μοιρολογώντας τον πνιγμένο γιό της. Πώς βρέθηκε εκείνες της μέρες στην Αθήνα, δεν έγινε γνωστό . Όλοι ρωτούσαν να την βρουν μαζί με αυτούς και εγώ, γνωρίζοντας πως ίσως να βρισκόταν κάπου εκεί ανάμεσα μας. Μάθαμε τέλος πως συνάντησε τυχαία διαδηλωτές, πως την ποδοπάτησαν και της σπάσανε τα κόκαλα. Έτσι στην γη πεσμένη και νεκρή την βρήκαν περαστικοί και δίχως προσευχή την θάψαν βιαστικά για να πρόλαβαν τη βραδινή παρέλαση για την απελευθέρωση. Μια απελευθέρωση που έκρυβε μέσα της έναν θανατερό συμβιβασμό, την βία και την ενοχή, την προδοσία και την χωρίς γιατρειά τραυματισμένη ελευθερία. Μια απελευθέρωση που δεν πρόλαβε να γίνει λαϊκή. Την κατέγραψαν με ευκολία εθνική και την γιορτάζουν στα Δημαρχεία και τις Νομαρχίες.
Η εποχή της Μελισσάνθης τελείωσε. Σήμερα ζω για πάντα τον χαμό της. Και ο κόσμος δεν πάει να γίνει καλύτερος. Με όλα αυτά δεν θέλω να δώσω ιστορικές διαστάσεις στην Μελισσάνθη και στην εποχή της. Επιθυμώ να καταγράψω μονό, την προσωπική μου περιπέτεια και συμμέτοχή στην πρόσφατη ιστορία του κόσμου, έτσι όπως την έζησα μέσα από το σπίτι μου και μέσα από την πόλη που εξακολουθώ να ζω.

Μάνος Χατζιδάκις,
Δεκέμβριος 1980.

23 Οκτ 2009

«Την 23η Οκτωβρίου του 1925...»

Αν ζούσε σήμερα,
θα ήταν ένας έφηβος 84 ετών...

Μάνος Χατζιδάκις

«Γεννήθηκα
στις 23 του Οκτώβρη του 1925 στην Ξάνθη...»

22 Οκτ 2009

Το χιπ χοπ της Χαρούλας

Δέκα τραγούδια, σαν σελίδες ημερολογίου μιας γυναίκας που καταγράφει πυρετωδώς μελαγχολικές σκέψεις για χαμένες προοπτικές. Και σε αντιδιαστολή, μουσικές που δεν θρηνούν, αλλά έχουν πότε κάτι από την αργεντίνικη χαρμολύπη ενός τάνγκο, πότε τη φόρα της σκηνής της Βαρκελώνης και τον ήχο ενός μπαντονεόν, πότε ένα ακορντεόν σε μια πιο ελληνική μελωδική εκδοχή και πότε την εφευρετικότητα του ρυθμού που συνοδεύει μια ελληνική απόπειρα slam poetry, της ποίησης, δηλαδή, που εξασκούν αυτοσχέδια στα κλαμπ όσοι σύγχρονοι ραψωδοί εξερευνούν τις ποιητικές αντοχές του χιπ χοπ.

Δηλαδή; Ο νέος δίσκος της Χαρούλας Αλεξίου λέγεται «Η αγάπη θα σε βρει όπου και να 'σαι», έρχεται από την εταιρεία της (Estia) στις 9 Νοεμβρίου, τρία χρόνια μετά το τελευταίο της άλμπουμ («Βύσσινο και Νεράντζι»), έχει την εξομολογητική διάθεση της «Οδού Νεφέλης '88», αλλά και τη νεανική ορμή και τις ιδέες του Μάνου Θεοφίλου, που ανέλαβε την παραγωγή στην καινούργια δουλειά της μητέρας του.
Προφανώς έτσι πείστηκε η Αλεξίου να τολμήσει να συμπεριλάβει ένα δικό της χιπ χοπ. Το «Μεγάλωσα» είναι το πιο προσωπικό κομμάτι ενός ούτως ή άλλως αυτοβιογραφικού δίσκου. Αλλά αντί να έχει τη συνήθη αφηγηματική καταγγελτικότητα του χιπ χοπ, δανείζεται από τη δημιουργό του τη χροιά μιας μη αναστρέψιμης, μελαγχολικής διαπίστωσης:
«Μεγάλωσα / Με αισθήματα χημείας, με στιλ δοσοληψίας / Με βλέμματα συμπάθειας και άσκοπης προσπάθειας να είμαστε καλοί / Εμείς; Άλλο εμείς, Άλλοι εμείς (...)».
Δεν είναι η μόνη καινοτομία στον δίσκο της Χαρούλας. Τραγουδάει «Σήμερα κλαίω, αύριο γελώ» πάνω στο μουσικό θέμα του Γκουστάβο Σανταολάγια για τα «Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας». Αποδίδει ως «Γύρνα εκεί που αγαπάς» το τραγούδι «Als ich fortging» του Γερμανού Dirk Michaelis. Και κάνει «Κρυμμένη αγάπη» το ιταλικό «Amore annascunnuto» των Bruno Coulais και Philippe Fragione.
Ένα μόνο τραγούδι δεν έχει τη δική της συμμετοχή στη δημιουργία. Είναι το «Ραντεβού» του νέου τραγουδοποιού Μιχάλη Τούμπουρου. Στην ομάδα των συνεργατών της και ο Μανόλης Φάμελλος με τους Muvrini, που συνυπογράφουν μαζί της μελωδία και ερμηνεία αντίστοιχα στο «Μυστικό», όπως και ο Παναγιώτης Τσεβάς, συνδημιουργός στο «Έφυγα». Αυτά ως προς τη μουσική.
Οι στίχοι είναι όλοι δικοί της και σχεδόν όλοι προϋπήρξαν ως έμμετρα κείμενα που «δεν είχαν την πρόθεση να γίνουν τραγούδια. Τα είχα γράψει σε ανύποπτο χρόνο...», διευκρίνισε χθες στην προακρόαση του δίσκου.
Όσο για το «κλίμα», είναι συνεπές στη λυρική μελαγχολία της Αλεξίου. «Έχει, παραδέχτηκε, μια μαυρίλα. Ξεκίνησε με την ελπίδα να βγει στην πορεία και λίγο άσπρο. Δεν ξέρω αν βγήκε... Αλλά δεν φοβάμαι τη μαυρίλα. Έχουμε φάει πολλά smile, be happy και be well στη μάπα. Ε, δεν είναι αλήθεια. Κι ύστερα, τι θα κάναμε χωρίς το "μαύρο" μας;», είπε δικαιολογώντας και την αρχική της σκέψη να βαφτίσει τον δίσκο
«Μαύρο-Ασπρο».
Φρένο στο μαύρο, αλλά και στη διάθεση της Χαρούλας να παρατείνει τον χρόνο της στο στούντιο («ο δημιουργός έχει πάντα ανασφάλεια...», εξήγησε), της έβαλε ο γιος της. «Μαλώσαμε πολύ», παραδέχτηκαν οι δυο τους γελώντας. Τελικά επικράτησε η δική του άποψη που ήταν και υπέρ του δικού της «αρχικού ενστίκτου» και υπέρ της δικής του πρόθεσης η μελωδική γραμμή να αφορά ακόμα περισσότερους νέους ακροατές. Με μουσικές πινελιές που παραπέμπουν σε Gotan Project ή Bajofondo, με τη συμβολή του Σανταολάγια ή με τη φωνή των Muvrini, ο δίσκος ανοίγεται στο νέο ήχο, χωρίς αυτό να σημαίνει πλήρη υποχώρηση της ελληνικής μπαλάντας που εκπροσωπεί η Αλεξίου. Γι' αυτό λοιπόν μπορεί κι εκείνη πιο ήσυχη να δηλώνει πρόθυμη και για άλλους πειραματισμούς.
Με το υλικό του καινούργιου της δίσκου θα δώσει συναυλία στις 23 Ιανουαρίου στο «Παλλάς». Κατά τα άλλα, θα απέχει από τις σκηνές. Γιατί μπορεί να υπερασπίζεται τη μουσική «μαυρίλα», αλλά όχι και τη μουσική νύχτα: «Αν μου λείπει η νύχτα; Δεν είστε με τα καλά σας...».

(Από την «Ελευθεροτυπία»)

21 Οκτ 2009

Λένα Πλάτωνος, «Θάλασσα»



«έτσι ξαναγεννιέται κανείς ανοίγοντας τον εαυτό του...»

(Από το cd «Ημερολόγια»)

Για τη Λένα Πλάτωνος...

Με αφορμή τη σημερινή γενέθλια ημέρα της... Είδε το πρώτο φως της ζωής της στις 21 Οκτωβρίου στο Ηράκλειο...

Όλα άρχισαν δισκογραφικά για τη Λένα Πλάτωνος με το «Σαμποτάζ» στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα. Για να συνεχιστούν με τον «Καρυωτάκη» (ήταν ήδη έτοιμος, αλλά ο Αλέκος Πατσιφάς της «Lyra» ήθελε κάτι άλλο για πρώτο της δίσκο), τις «Μάσκες ηλίου», το «Γκάλοπ», τα «Λεπιδόπτερα», «Το σπάσιμο των πάγων», το «Μη μου τους κύκλους τάρατε», τις «Αναπνοές», τα «Ημερολόγια»…
Το καθένα μόνο του κι όλα μαζί να φτιάχνουν έναν «ηλεκτρονικό» μύθο, που παρόμοιό του δε γνώρισε η ελληνική μουσική έκφραση μετέπειτα. Μέσα από τα φίλτρα του μυαλού της και της ψυχής της, η Λένα Πλάτωνος κάθε φορά γεννούσε κάτι τόσο προσωπικό, τόσο αυθεντικό, τόσο καινοτόμο, τόσο μυστηριώδες, τόσο αληθινό, τόσο σιωπηλά εκκωφαντικό, τόσο εξομολογητικό… Κι αυτό φάνηκε -για άλλη μια φορά- την περσινή άνοιξη, όταν μετά από μακρά περίοδο σιωπής κυκλοφόρησαν από την «Οδό Πανός» τα «Ημερολόγια», με την εξομολογητική γραφή και τη «ραγισμένη» ερμηνεία της Λένας Πλάτωνος...
Τον κόσμο της η Λένα Πλάτωνος τον δημιούργησε μόνη της. Όχι γιατί δε «χωρούσαν» οι «άλλοι» εντός του, αλλά επειδή ήταν -και παραμένει- συγκλονιστικά αυτόφωτη, που τους «άλλους» δεν τους χρειαζόταν. Δίπλα της όλ’ αυτά τα χρόνια στάθηκαν μόνο η Μαριανίνα Κριεζή στο ξεκίνημα («Εδώ Λιλιπούπολη», «Σαμποτάζ»), η Σαβίνα Γιαννάτου (μέχρι τις «Αναπνοές» του ’97) και ο Γιάννης Παλαμίδας, που την ακολουθεί πιστά και αφοσιωμένα από το ’81 μέχρι πέρυσι στο Ηρώδειο και την περασμένη άνοιξη στο «Κύτταρο»…
Θα κλείσω με μερικά αποσπάσματα από μια συλλεκτική, πια, συνέντευξη της Λένας Πλάτωνος στο Χρήστο Καρυώτη και στο περιοδικό «Δίφωνο» (τεύχος 23) τον Αύγουστο του 1997:
«Μ’ αρέσει να προκαλώ το μέλλον, να διεισδύω σ’ αυτό παρακολουθώντας τη δυναμική των πραγμάτων… Το γεγονός της ζωής είναι το παν. Βεβαίως μερικές καταστάσεις σε βοηθούν να γλιστρήσεις πιο εύκολα στη σύλληψη μιας ιδέας, όπως το νερό στη νεροτσουλήθρα. Μια καλή προσωπική σχέση με βοηθά περισσότερο από τον πόνο, που είναι όμως και αυτός ώθηση για δημιουργία… Μ’ αρέσει να ταξιδεύω. Μέσα στα πλαίσια του ταξιδιού μ’ αρέσει να φεύγω στην -και όχι από την- πραγματικότητα… Η μεγάλη δικαίωση είναι τα γράμματα που παίρνω από παιδιά 16 - 17 χρόνων με τα καλύτερα λόγια. Δεν τον φοβάμαι τον κόσμο».

Έρχεται...


Σε λίγες μέρες...

«Η αγάπη θα σε βρει όπου και να 'σαι»

Δεν είναι εύκολο να αυτοβιογραφείσαι. Ακόμη πιο δύσκολο είναι να το κάνεις δημοσίως. Η Χάρις Αλεξίου, πάντως, το τολμά: Τρία χρόνια μετά την τελευταία προσωπική δουλειά της αποφάσισε να επιστρέψει στη δισκογραφία με δέκα νέα τραγούδια (ένδεκα μαζί με μια ραδιοφωνική εκδοχή), ως επί το πλείστον σε στίχους και μουσική της ίδιας. Ο τίτλος του δίσκου, «Η αγάπη θα σε βρει όπου και να 'σαι» (Εστία/ Μinos- Εmi). Όπως σημείωσε η ίδια κατά τη χθεσινή προακρόαση του άλμπουμ, αυτό διακατέχεται από μια... μαυρίλα. Συμφώνησε επίσης ότι είναι «χειροποίητο» και υπογράμμισε: «Το άλμπουμ ξεκίνησε από μαύρο για να βγει άσπρο. Τώρα, αν δεν βγήκε άσπρο, δεν μπορώ να πω ότι με πειράζει». Ίσως επειδή η ίδια δεν φοβάται πια το μαύρο. «Δεν μπορώ να βλέπω παντού γύρω μου μόνο χαμόγελα και ευτυχισμένους ανθρώπους». Η Χάρις Αλεξίου έχει κάνει τις στιγμές της τραγούδια. Και αν αυτές είναι «ασπρόμαυρες», οι μουσικές που τις συνοδεύουν διαθέτουν χρώματα και αρώματα. Παράδειγμα, το «Μεγάλωσα». Τραγούδι καθαρά αυτοβιογραφικό και ευαίσθητο που ουσιαστικά είναι χιπ-χοπ- ή, για να ακριβολογούμε, βρίσκεται κοντά στη low bap. Δεν σταματά, όμως, μόνο εκεί. Η δημιουργός, αν και σημείωσε ότι δεν της αρέσει αυτή η λέξη, τόνισε ότι το τραγούδι «Μεγάλωσα» είναι τολμηρό. «Αλλά όταν αποφασίζουμε την έκθεσή μας, μόνο να κερδίσουμε έχουμε». Κέρδος αποκόμισε και από το γεγονός ότι «ήρθαν και τη βρήκαν» μελωδίες από διάφορα σημεία του πλανήτη. Συγκεκριμένα, διασκευάζει Γκουστάβο Αλφρέντο Σανταολάγια -ένα κομμάτι του αργεντινού συνθέτη που περιλαμβανόταν στο βραβευμένο με Οσκαρ σάουντρακ για την ταινία «Ημερολόγια μοτοσικλέτας»-, Μπρυνό Κουλέ, Φραζιόν Φιλίπ (από τη Γαλλία) και Ντιρκ Μικαέλις (από τη Γερμανία). Στο άλμπουμ περιλαμβάνεται ακόμη το τραγούδι που είχε ερμηνεύσει η Χάρις Αλεξίου μαζί με τους Κορσικανούς Ι Μuvrini, ηχογραφημένο εκ νέου με ελληνικούς στίχους. Στο «Η αγάπη θα σε βρει όπου και να 'σαι» η Χάρις Αλεξίου βρέθηκε να συνεργάζεται με τον γιο της Μάνο Θεοφίλου . Έπρεπε μάλιστα να τον ακούει προσεκτικά, καθώς ο τελευταίος επωμίστηκε την παραγωγή αυτής της δουλειάς. Δεν αρνείται ότι κάποια στιγμή μάλωσαν μεταξύ τους: ενώ εκείνη... ψείριζε κάθε τραγούδι, εκείνος πίστευε «στο πρώτο ένστικτο, που είναι και το βασικότερο». Οι μουσικές της, όπως και η παραγωγή, διαθέτουν φρεσκάδα, κουβαλούν αρώματα από τη Μεσόγειο, τη Λατινική Αμερική και το αργεντίνικο τάνγκο, ενώ κλείνουν το μάτι στην μπαλάντα και στον ηλεκτρικό ήχο. Η Χάρις Αλεξίου συμφωνεί ότι από τη συνεργασία με τον γιο της προέκυψε κάτι ολωσδιόλου νέο, ενώ υπογράμμισε: «Θα έκανα και άλλα “νεωτεριστικά” πράγματα, φτάνει να μπορούσα να τα κατανοήσω. Κάτι γίνεται δικό σου μόνο όταν το κατανοείς».
Εφέτος, όπως όλα δείχνουν, η Χάρις Αλεξίου δεν θα εμφανισθεί σε μουσικές σκηνές. Προς το παρόν έχει ανακοινωθεί η συναυλία της, στις 23 Ιανουαρίου, στο Παλλάς.

(Από «Το Βήμα»)

18 Οκτ 2009

Η Μελίνα... στην αγκαλιά του Χατζιδάκι

Μελίνα Μερκούρη

Γεννήθηκε σαν σήμερα...
Στις 18 του Οκτώβρη...
Στην Αθήνα της...

Αρλέτα, «Μπαρ το ναυάγιο»



Μουσική - Στίχοι: Αρλέτα
Δίσκος: «Άσε τα κρυφά κρυμμένα»

Η Αρλέτα στο «Παλλάς»

Η Αρλέτα μας λέει... Και πάλι Χαίρετε!

Η Αρλέτα ετοιμάζεται για μία μοναδική συναυλία εφ' όλης της ύλης στις 10 Νοεμβρίου, στο «Παλλάς»... Σε ένα πρόγραμμα με τραγούδια της που αγαπήθηκαν και επιλογές από το νέο της cd σε πρώτη παρουσίαση.

Η συναυλία της στο «Παλλάς» θα είναι η μοναδική εμφάνιση της Αρλέτας για τον φετινό χειμώνα.

Συνέντευξη της Αρλέτας

Στον Οδυσσέα Ιωάννου

Kάποιοι άνθρωποι είναι μόνιμα στο μυαλό σου όπως τους πρωτοείδες, σαν συμμαθητές από το Δημοτικό που έχεις να τους συναντήσεις από τότε. Κυριακή πρωί πήγαινα στην πλατεία Κυψέλης να συναντήσω το κορίτσι με την κιθάρα, τη μελαγχολική φωνή και το «υγρό» όνομα. Είχαμε να βρεθούμε από τότε που γράφαμε μαζί στο περιοδικό ΜΕΤΡΟ. Ηξερα βέβαια τη μεγάλη περιπέτεια με το εγκεφαλικό, ήμουν προετοιμασμένος. Είχα ήδη ακούσει σπίτι μου τον νέο της δίσκο, με είχαν συγκινήσει ιδιαίτερα τα καινούργια τραγούδια της και χτυπούσα το κουδούνι της. «Ποιος είναι παρακαλώ;» Τη λέξη παρακαλώ είχα χρόνια να την ακούσω σε κουδούνι. Της το ανέφερα. «Γιατί, ματάκια μου, σου κάνει εντύπωση ένα παρακαλώ;» μου λέει. Μόλις κάθισα στον καναπέ, μου αποκάλυψε: «Το ότι είσαι εδώ τώρα και μιλάμε είναι ένα θαύμα, έφτασα πολύ κοντά στο να μην ξαναδώ ποτέ κανέναν από τους παλιούς φίλους πια».

Τι συνέβη;
Ήταν βαρύ εγκεφαλικό. Έπρεπε να με προλάβουν και να με χειρουργήσουν άμεσα. Ήταν μια πολύ δύσκολη επέμβαση, αλλά όλα πήγαν καλά και δεν μου άφησε κανένα κουσούρι, εκτός από ένα μικρό έλλειμμα στην ισορροπία, αλλά ανισόρροπη ήμουν πάντα… Όταν ξύπνησα ύστερα από τέσσερις μέρες, χορεύαν όλοι οι γιατροί γύρω από το κρεβάτι, δεν το πίστευαν. Το ποσοστό επιτυχίας για μια τέτοια επέμβαση ήταν ένα στα εκατό και το ποσοστό επιβίωσης ένα στα τριακόσια! Τη ζημιά την έπαθα αμέσως μετά, από πνευμονία -ενδονοσοκομειακή μόλυνση- και απέκτησα κάποια κινητικά προβλήματα.

Όλο αυτό το πέρασες λέγοντας «γιατί όχι και σ' εμένα» ή «γιατί γαμώτο σ' εμένα»;
Και τα δύο τα είπα. Και τα λέω χρόνια τώρα. Έχω προβλήματα υγείας από μικρή, στα 23 μου πέρασα φυματίωση. Με έχουν ανοίξει χειρουργοί πολλές φορές σε πολλά σημεία, με αποκορύφωμα το κεφάλι μου. Ελπίζω πως δεν έχει μείνει κάτι άλλο να ανοίξουν…

Μου δίνεις την εντύπωση, μέσα από τη δουλειά σου και τα λεγόμενά σου σε συνεντεύξεις, πως έχεις δεθεί περισσότερο με δρόμους και πλατείες παρά με ανθρώπους.
Είναι αλήθεια πως για ανθρώπους και ανθρώπινες καταστάσεις γράφω σπάνια. Ό,τι και να γράψεις ο άλλος το εκλαμβάνει ως ερωτικό τραγούδι, και εμένα τα ερωτικά τραγούδια δεν μου αρέσουν. Τον έρωτα τον ζω, δεν τον τραγουδάω. Δεν μου αρέσει το συναίσθημα που εκφράζεται κραυγαλέα, σε οποιαδήποτε μορφή τέχνης. Η μόνη ηθοποιός που άκουσα να ωρύεται, να κραυγάζει και να μη με ενοχλεί ήταν η Κατίνα Παξινού, αλλά και η ηθοποιός στον Ιβάν, που, αντί να σκοτώσει τον Ιβάν, σκοτώνει το παιδί της. Η τραγωδία είναι κάτι πολύ βαθύτερο, σκάβεις προς τα μέσα, όχι προς τα έξω. Το ίδιο πιστεύω και για τον έρωτα. Έχεις δίκιο που λες πως έχω δεθεί με δρόμους και πλατείες. Έχω δεθεί με την πόλη. Όλη μου τη ζωή την έζησα στο Τρίγωνο του Θανάτου. Γεννήθηκα στο Μεταξουργείο, έμεινα μέχρι τα δώδεκα, μετά πήγα στα Εξάρχεια για όλα τα υπόλοιπα χρόνια και εδώ και τρία χρόνια είμαι μετανάστρια στην Κυψέλη. Ελπίζω να επιστρέψω στα Εξάρχεια, είναι η πιο όμορφη συνοικία του κόσμου και η πιο ανεκτική, ανέχεται τους πάντες εκτός από τους μπάτσους.

Τα τελευταία 14 χρόνια που δεν δισκογραφούσες, τι έκανες;
Έγραφα συνέχεια, κυρίως στίχους, και ζωγράφιζα. Δεν έχω μόνο το τραγούδι για να ισορροπώ, μπορώ να κάνω πολλά πράγματα με τα χέρια μου. Μικρή, με έβαζαν και έφτιαχνα τα καλύτερα σπαθιά και τόξα για τα παιχνίδια. Το τραγούδι θέλω να το φροντίσω πολύ πριν το δώσω έξω. Είμαι πολύ προσεκτική. Για παράδειγμα, όταν έγραφα το «Μπαρ το Ναυάγιο», κατανάλωσα πολύ χρόνο και σκέψη ώστε να μην μην προσβάλω κάποιον με αυτό το τραγούδι, και αναφέρομαι σε εκείνους που πιστεύουν στη θρησκεία. Είμαι άνθρωπος ένθεος, αλλά άθρησκος. Όμως, σέβομαι πολύ την πίστη των άλλων. Είναι πολύ σημαντική η πίστη για πολλούς ανθρώπους και, εφόσον δεν έχω να προσφέρω σε αυτούς τους ανθρώπους κάτι καλύτερο από αυτό που πιστεύουν, το σέβομαι και δεν το θίγω.

Ούτε μετά τη μεγάλη περιπέτεια υγείας αισθάνθηκες την ανάγκη να πλησιάσεις σε κάτι «ανώτερο» για να κρατηθείς;
Σου απάντησα, είμαι άνθρωπος ένθεος, αλλά άθρησκος. Η θρησκεία είναι σαν τα κόμματα, που θεωρούν πως τα ίδια είναι η πολιτική, αλλά πολιτική είναι οι άνθρωποι.
Τι είναι ο Θεός δεν θα το πλησιάσουμε ποτέ, αλλά μου αρέσουν πολύ τα πράγματα που δεν μπορώ να εξηγήσω.

Ανεξάρτητα από δισκογραφία, οι ζωντανές εμφανίσεις σού λείπουν;
Πολύ! Ίσως είναι το μόνο που μου έλειπε αυτά τα χρόνια. Ακόμη όμως δεν έχω ξεπεράσει το άγχος. Όταν ξεκίνησα, σχεδόν παιδί, ήμουν τελείως απροετοίμαστη γι' αυτό που τελικά μου συνέβη στο τραγούδι. Δεν το έχω ξεπεράσει απόλυτα.
Διαπιστώνω με έκπληξη πως υπάρχουν πολύ νέα παιδιά που ξέρουν τη δουλειά μου και με αγαπάνε. Δεν το καταλαβαίνω.

Τι εξήγηση δίνεις;
Καμία απολύτως. Αν μπορείς εσύ να με βοηθήσεις να καταλάβω… Σε μια συναυλία πιάνω ένα πολύ μικρό κοριτσάκι και του λέω «εσύ, μαναράκι μου, τι δουλειά έχεις εδώ;» και μου λέει
«είστε το μόνο πράγμα για το οποίο δεν διαφωνώ με τη μαμά μου!».

Το παρακολουθείς το ελληνικό τραγούδι;
Όσο μπορώ, και βρίσκω πράγματα που μου αρέσουν πολύ. Όμως, τα πολύ μοντέρνα συγκροτήματα και αρκετοί πιτσιρικάδες δεν θα έλεγα πως μου αρέσουν ιδιαίτερα. Δεν τα κρίνω, απλώς κάθε γενιά έχει την εποχή της, εγώ έχω τη δική μου και δεν πρόκειται να παραστήσω πως είμαι άλλης εποχής. Είμαι μια ηλικιωμένη καλλιτέχνις που απολαμβάνει το δώρο να αρέσει σε νέους ανθρώπους.

Ψηφίζεις;
Όχι, και δεν θα συγχωρέσω ποτέ όλα τα κόμματα που δεν μπορώ πια να ψηφίσω. Κοντεύω να πεθάνω από αηδία.

Για ποιους λόγους θα ξαναψήφιζες;
Θα δεχόμουν κάποιος να θέσει υποψηφιότητα αφού πρώτα κάνει τρία πολύ απλά πράγματα: να στέλνει τα παιδιά του στα σχολεία που προορίζει για τα παιδιά του 90% του λαού του, τα δημόσια, να πηγαίνει ο ίδιος και η οικογένειά του στα νοσοκομεία που προορίζει για το 90% του λαού του, τα δημόσια, και να κινείται κάθε μέρα μόνο με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Ποτέ δεν πλησίασες σε κάποιον πολιτικό σχηματισμό;
Συγκεκριμένα όχι, σε γενική κατεύθυνση ναι.
Είμαι με τη μεριά των χαμένων, οι κερδισμένοι δεν με χρειάζονται.

Εσύ τι είσαι;
Τώρα τελευταία αισθάνομαι πως δεν πήγε τελείως χαμένη η ζωή μου. Ίσως κάτι μικρό πρόσφερα και αυτό είναι το σημαντικότερο που μου έχει συμβεί.

Όπως δεν σου αρέσει η κραυγαλέα έκφραση στον έρωτα, το ίδιο συμβαίνει και με την πολιτική. Αυτή η αηδία που νιώθεις δεν βγαίνει ως θυμός στα τραγούδια σου. Στο τραγούδι «Πατρίδα», στον νέο σου δίσκο, λες απλά «κάτι μας ρίχνουν στο νερό».
Δεν θέλω να πετάω στα μούτρα κανενός τίποτα. Δεν πιστεύω σε αυτήν τη θυμωμένη μορφή έκφρασης. Δεν προσφέρει τίποτα. Ένας εντυπωσιασμός είναι και ορισμένες φορές ένας εξυπνακισμός. Στην Ελλάδα, ο έξυπνος δεν μου κάνει. Αν δεν αλλάξει η αντίληψη που έχουμε για την εξυπνάδα, θα πάμε κατά διαόλου. Τον καταφερτζή, το λαμόγιο, τον θεωρούμε έξυπνο. Άνοιξε και την τηλεόραση και δες ποιοι κυκλοφορούν στα κανάλια. Δεν μπορώ να το καταπιώ. Είμαστε κάτω από την Ουγκάντα!

Αυτό μας αξίζει;
Όχι. Είναι κρίμα, γιατί είμαστε σε μια χώρα που έχει τα πάντα. Αν ήθελε… Μια χώρα γεμάτη ταλέντα και δυνατά μυαλά. Πού στο καλό είναι αυτοί οι άνθρωποι; Σπίτια τους; Είχα την τύχη να γνωρίσω την Ελλάδα αχάλαστη. Αυτός ο λαός κάποτε -ακόμη και στις δυσκολότερες περιόδους της Ιστορίας μας- είχε έμφυτη αισθητική. Πού χάθηκε; Εδώ έχει αρχίσει να θεωρείται υποτιμητικό να μιλάς ελληνικά. Βλέπεις ακόμη και τα παιδιά να φτιασιδώνονται και να ασχημαίνουν. Δεν καταλαβαίνουν πως, όταν είναι πολύ νέος ένας άνθρωπος, σπανίως δεν είναι όμορφος, τι τα θέλουν όλα αυτά; Είναι αντιαισθητικό και για μένα η ηθική με την αισθητική είναι ένα, ταυτίζονται. Είμαστε πια ένας λαός χωρίς αγωγή, χωρίς ευγένεια, χωρίς παιδεία και χωρίς πραγματικές ευκαιρίες. Τις ευκαιρίες στους λαούς τις δίνουν οι αρχηγοί, και οι αρχηγοί στην Ιστορία της Ελλάδας -εκτός από έναν ή δύο- βρωμάνε!

Είναι θέμα ανικανότητας ή φαντάζεσαι κάτι άλλο;
Είναι μόνο θέμα παιδείας. Εγώ χρωστάω τα πάντα στους δασκάλους μου. Ήμουν πολύ τυχερή σε αυτό. Όμως, δεν ήμουν τυχερή μόνο επειδή τους βρήκα στο δρόμο μου, αλλά γιατί, όταν τους είδα, τους κατάλαβα, διέκρινα πως αυτοί οι άνθρωποι ήταν σημαντικοί δάσκαλοι και τους ρούφηξα. Ήμουνα μαθήτρια του Πρεβελάκη, του Μόραλη, του Σαραφιανού και της Αντιγόνης Θρεψιάδη. Αυτοί οι τέσσερις άνθρωποι καθόρισαν τη ζωή μου. Βέβαια, και οι γονείς μου. Έμαθα πολλά, κυρίως από τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν γιατρός, αλλά είχαμε την «ατυχία» να είναι ιδεολόγος γιατρός, και ένας ιδεολόγος γιατρός βγάζει λιγότερα από έναν ειδικευμένο εργάτη…

Άρα ήσουν πολύ καλή «μαθήτρια». Θα μπορούσες να γίνεις και πολύ καλή «δασκάλα»;
Όχι, δεν θα μπορούσα. Μπορώ να γίνω καλή δασκάλα μόνο σε αυτούς που θα με παρατηρήσουν. Να διδάξω δεν ξέρω. Ίσως κάποιος μπορεί να μάθει από μένα, αλλά χωρίς να το ξέρω, χωρίς να το έχω επιδιώξει.

Όταν θυμώνεις πολύ, τι κάνεις;
Βαράω! Δεν εκτονώνομαι με τα λόγια. Αν με θυμώσεις πολύ, απλώς θα σε δείρω… Δεν το πιστεύει εύκολα άνθρωπος, γιατί είμαι πολύ ήπια και στις εκφράσεις μου και στις κινήσεις μου, αλλά ρώτα όσους με έχουν δει αλλιώς. Έχεις ακούσει για το λυσσασμένο πρόβατο;…

Από τι κρατιέσαι και παίρνεις δύναμη;
Από τίποτα συγκεκριμένο πια. Η ίδια η ζωή με κρατάει, είμαι ερωτευμένη μαζί της, αλλιώς δεν θα ζούσα τώρα. Δεν μου αρέσει να περιγράφω τα δεινά μου, αλλά, πίστεψέ με, έχω περάσει από πολύ δύσκολες καταστάσεις. Μια τέτοια βιώνω και τώρα. Στην ηλικία που είμαι, να εξαρτώμαι εδώ και ένα χρόνο από άλλους, σαν να είμαι βρέφος, δεν είναι ευχάριστο. Σου έφτιαξα έναν καφέ και αισθάνθηκα πολύ καλά. Το ότι μπόρεσα να σηκωθώ μόνη μου και πήγα να κάνω καφέ ήταν ένα όνειρο με το οποίο πέρασα μήνες ολόκληρους. Από εκεί και πέρα τι να σου πω;

info:cd «Και πάλι χαίρεται». Είναι διπλό, το ένα έχει καινούργιες ερμηνείες και ενορχηστρώσεις παλαιότερων τραγουδιών και το άλλο έχει καινούργια τραγούδια.

(Πηγή: Περιοδικό «Κ»)

17 Οκτ 2009

Γεράσιμου Ευαγγελάτου, «Μικρές Αγγελίες»

Είδα στις μικρές αγγελίες
Άτομα να ψάχνουν φιλίες
Κι έτσι όπως ένιωθα μόνη
Για πλάκα-
Πήρα ένα χοντρό μαρκαδόρο
Κι έκανα στην πλήξη μου δώρο
Κάποιον αριθμό τηλεφώνου
Που 'ληγε σε οχτώ
Όπως την ώρα του φόνου
Παίρνεις το εκατό
Έναν αριθμό
Ανθρώπου μόνου

Μιλούσε...
Κάποιος μάλλον τον απασχολούσε
Κάποιος άλλος μόνος τον καλούσε
Η μοναξιά τους θα κολλούσε...

Είδα λίγο πιο παραπέρα
Άτομα να κάνουν καριέρα
Τη μοναξιά των ανθρώπων
Για σκέψου-
άρχισα να τους σημειώνω
Μήπως βρω έναν άνθρωπο μόνο
Για μια απλή γνωριμία
Ίσως ξεχαστώ
Κι άμα υπάρχει χημεία
Να παραδοθώ
Κάπου να χωθώ
Στην τρικυμία

Καλούσε...
Κι ούτε μια ψυχή δεν απαντούσε
Κάποιος μάλλον βρήκε τι ζητούσε
Η μοναξιά του ίσως αρκούσε...

Νατάσσα Μποφίλιου, «Σ' έχω βρει & σε χάνω»



Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης
Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Δίσκος: «Μέχρι το τέλος»

14 Οκτ 2009

O Γιάννης Λεκόπουλος στη «Μουσική Κιβωτό»

Αυτή την Παρασκευή, 16 Οκτωβρίου, καλεσμένος του Αλέξη Λιόλη στη «Μουσική Κιβωτό» του Δημοτικού Ραδιόφωνου Ιωαννίνων (98,7 Fm) θα είναι ο νέος ερμηνευτής Γιάννης Λεκόπουλος: «Ακόμα ένα νέο παιδί στην έρημο της ελληνικής δισκογραφίας. Το παλεύει. Συμμετέχει σε δίσκους, κάνει εμφανίσεις, συναυλίες, προσπαθεί να βρει οξυγόνο μέσα σ' ένα σπίτι γεμάτο μονοξείδιο του άνθρακος. Θα το βρει. Δεν ξέρω γιατί είμαι τόσο αισιόδοξη γι' αυτή τη νέα γενιά, όταν αντικειμενικά, πρακτικά, η γη που περπατούν έχει όλη μείνει αποκαΐδια. Γιάννης Λεκόπουλος ο νέος ερμηνευτής. Βάλτε τον στο τεφτέρι που 'χουμε ανοίξει με τα παιδιά που δεν είναι ονειροπόλα, αλλά έχουν ταλέντο πανάθεμά τα».
(Στέλλα Βλαχογιάννη, «Ιατρείον Ασμάτων»)

12 Οκτ 2009

Τάνια Τσανακλίδου... «Piaf»



Το 1981, έχοντας, ήδη, αποσπάσει –πριν ένα χρόνο– το βραβείο ερμηνείας στο γαλλικό φεστιβάλ «Rose d’ or», η Τάνια Τσανακλίδου «παίζει» την «Piaf» στο Αθηναϊκό κηποθέατρο...
Τα τραγούδια της παράστασης κυκλοφόρησαν στο δίσκο «Piaf», με τους ελληνικούς στίχους του Άρη Δαβαράκη...

Εντίθ Πιάφ (Édith Piaf)



Έφυγε από τη ζωή στις 11 Οκτωβρίου του 1963... Στα 48 της χρόνια...
Το «σπουργιτάκι» είχε γεννηθεί στο Παρίσι, στις 19 Δεκεμβρίου του 1915...

11 Οκτ 2009

Γιάννης Λεκόπουλος live

Ο Γιάννης Λεκόπουλος, από την Κυριακή 11 Οκτωβρίου και για κάθε Κυριακή θα εμφανίζεται στο cafe - bar του Μύλου, παρουσιάζοντας ένα πρόγραμμα με τραγούδια αγαπημένων συνθετών, όπως M. Χατζιδάκι, Γ. Σπανού, Θ. Μικρούτσικου, Στ. Κραουνάκη, Σ. Μάλαμα, G. Bregovic...
Μαζί του θα είναι: Μικαέλλα Παπαχρυσάνθου - πλήκτρα & φωνή, Άκης Σταυρίδης - ακκορντεόν.
Έναρξη: 21.30 μ. μ.
Cafe - bar του πολυχώρου Μύλου: Ανδρ. Γεωργίου 56, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 - 525.968.

«Όταν αγαπάς ωραία...»

«...Κι όσο μεγαλώνω, γυναίκες κυρίως θυμάμαι -όπως εκείνη τη δασκάλα που μου είπε το εξής: "Μπορεί να μην είσαι ωραίος, αλλά όταν αγαπάς ωραία, γίνεσαι κούκλος"...».

(Από συνέντευξη του σκηνοθέτη Ανδρέα Βουτσινά στο περιοδικό «Culture»)

Ελευθερία Αρβανιτάκη, «Όλα τα πήρε το καλοκαίρι»



Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης
Δίσκος: «Τραγούδια για τους μήνες»

Γιάννης Παλαμίδας, «Το κοπερτί»



Μουσική: Λένα Πλάτωνος
Στίχοι: Μαριανίνα Κριεζή
Δίσκος: «Σαμποτάζ»

«…“Το κοπερτί, το κοπερτί τάπι τάπι ρούσι” είναι ένα παιδικό παιχνίδι, που τα παιδιά κάνουν έναν κύκλο και στο τέλος κάθε γύρου αποχωρεί και ένα. Αυτό το παιχνίδι έφερνε μια μελαγχολία στη Μαριανίνα και ήθελε να το κάνει τραγούδι. Έτσι το “Κοπερτί” μεταφέρθηκε νοηματικά στο πως μας αποχαιρετάνε αγαπημένα πρόσωπα ένα - ένα και φεύγουν από τη ζωή».
(Λένα Πλάτωνος)

5 Οκτ 2009

Το τραγούδι...



Από ζωντανή ηχογράφηση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών... Στην παράσταση της Άλκηστης Πρωτοψάλτη "Τα παραμύθια μιας φωνής"...

4 Οκτ 2009

«Το τρίτο στεφάνι»

Σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή...
Σε σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη...
«Το τρίτο στεφάνι»:
Από τη μικρή οθόνη («Antenna», Οκτώβρης '95)
στο θεατρικό σανίδι (Εθνικό Θέατρο, Οκτώβρης 2009)...

Με ενδιάμεση στάση στη δισκογραφία...

«Να ταξιδεύω, να κάνω έρωτα και να γράφω»

(Από τη σημερινή «Ελευθεροτυπία»)

Ο Κώστας Ταχτσής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1927 και δολοφονήθηκε το 1988 κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, κάνοντας στο μεσοδιάστημα ομολογημένα «γκελ με την άβυσσο» και προικίζοντας τα ελληνικά γράμματα μ' ένα έπος για τους μικροαστούς.
Χείμαρρος λόγου κι ελευθεριότητας, αντικομφορμιστής αλλά κι ονειροπαρμένος, πρίγκιπας των σαλονιών και εκδιδόμενος ως τραβεστί στη Συγγρού ταυτόχρονα, πέρασε στις συνειδήσεις μας -κι ας ενοχλούνταν σφόδρα γι' αυτό- ως συγγραφέας του ενός βιβλίου.
Κι είναι ακριβώς το «Τρίτο στεφάνι» του, έργο μυθικό για τη μεταπολεμική μας πεζογραφία, που, με την επανέκδοσή του από τον «Γαβριηλίδη» και με τη θεατρική του μεταφορά από τους Θανάση Νιάρχο και Σταμάτη Φασουλή, δίνει ξανά την αφορμή για να σταθούμε στην περίπτωσή του.
Η διαδρομή του απλώνεται διεξοδικά στη μοναδική ως τώρα βιογραφία του, γραμμένη από τον εξ' Αυστραλίας νεοελληνιστή Γιάννη Βασιλακάκο («Η αθέατη πλευρά της σελήνης», εκδ. «Ηλέκτρα»). Γιος ενός αλκοολικού χωρίς πυγμή και μιας ατίθασης, μικροπαντρεμένης κοκέτας, ο Ταχτσής βρέθηκε απ' τα μικράτα του μέσα σε μια διαλυμένη οικογένεια και ανατράφηκε από μια σχεδόν ερωτευμένη με τ' αγόρια γιαγιά που ενθάρρυνε εντός του τους σπόρους μιας ενοχικής ομοφυλοφιλίας. Στην Αθήνα από τα επτά του και περιστοιχισμένος από θηλυκά σ' ένα σπιτικό που τρανταζόταν καθημερινά από ομηρικούς καβγάδες, υπήρξε έφηβος που διάβαζε μανιωδώς εξωσχολικά, σύχναζε στο θέατρο και τον κινηματογράφο, ζωγράφιζε καλά και μάθαινε μ' ευκολία ξένες γλώσσες.

Αλωνίζοντας τον κόσμο
Στη Νομική πέρασε, αλλά δεν την τέλειωσε. Στα καλλιτεχνικά στέκια που σύχναζε ήταν μάλλον αντιπαθής με την εριστικότητά του και οι ποιητικές του απόπειρες («Η Συμφωνία του Μπραζίλιαν», «Καφενείο το Βυζάντιο») δεν έκλεψαν διόλου τις εντυπώσεις. Για το σινάφι, ο νεαρός Ταχτσής ήταν «νούμερο».
Ο ίδιος, πάντως, ήξερε τι λαχταρούσε: «Να ταξιδέψω, να κάνω έρωτα και να γράψω». Άφησε λοιπόν πίσω του τη συντηρητική, μετεμφυλιακή Ελλάδα και μεταξύ 1954 - 1964 αλώνισε στην Αυστραλία, την Αφρική, την Ευρώπη, την Αμερική, κάνοντας του κόσμου τις δουλειές - μεταφορέας, ξεναγός, υπάλληλος σε τράπεζα, ώς και τσατσά σε μπουρδέλο του Χάρλεμ, λένε κάποιοι. Παράλληλα δε, εργαζόταν πάνω στο έργο που κυοφορούσε πριν ακόμα ξενιτευτεί, το εν πολλοίς βιωματικό
«Τρίτο στεφάνι».
Από το '62, ωστόσο, που το τύπωσε με δικά του έξοδα ο Ταχτσής, μέχρι να συναντηθεί το μυθιστόρημα με το πολυπληθές κοινό του, χρειάστηκε να περάσουν δέκα άγονα χρόνια. Όπως ομολογεί ο Μένης Κουμανταρέας προλογίζοντας τη φετινή επανέκδοση του βιβλίου, φέρει κι ο ίδιος γι' αυτό ένα μερίδιο ευθύνης: κατά το βραχύβιο πέρασμά του από τη «Μεσημβρινή» αποθάρρυνε την Ελένη Βλάχου να δημοσιεύσει το μυθιστόρημα σε συνέχειες, θεωρώντας ότι οι αναγνώστες της εφημερίδας θα σοκαριστούν τόσο από το διάχυτο ομοφυλοφιλικό πνεύμα του όσο κι από τον λαϊκό οίστρο των πρωταγωνιστριών του.
Και πράγματι. Οι πρώτες κριτικές αποτιμήσεις γι' αυτόν τον ωκεανό των συνειρμικών διαλόγων μεταξύ Νίνας και Εκάβης, με φόντο τις εθνικές μας περιπέτειες απ' τις αρχές ως τα μέσα του 20ού αιώνα, ήταν απαξιωτικές. Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Κοτζιά, το υλικό του Ταχτσή «ξεγλιστράει αμετουσίωτο ανάμεσα από τα δάχτυλά του, έτσι που στο τέλος καταντάει το κυριακάτικο γιουβέτσι και τα μπουγαδόνερα της συνοικιακής αυλής να προσδιορίζουν με τη μυρωδιά τους και το ύψος από το οποίο αντικρίζει την οικουμένη ο συγγραφέας». Ένα «ακατάπαυστο κουτσομπολιό ανάμεσα σε μπουγαδόνερα», θεώρησε το βιβλίο και η Ελλη Αλεξίου, παραγνωρίζοντας με τη σειρά της την μέγιστή του αρετή, τη γλώσσα που ήταν γραμμένο.
Μέσα απ' τις χουντικές φυλακές άρχισε να γίνεται γνωστό το «Τρίτο στεφάνι», υποστήριζε ο Ταχτσής, χάρη στις γυναίκες των πολιτικών κρατουμένων που αναζητούσαν ευχάριστα βιβλία για τους άντρες τους... «Ακόμα πιο φανατικοί αναγνώστες μου έγιναν οι μπάτσοι» είχε πει σε συνέντευξή του στη «Λέξη»:
«Όταν με πρωτοκάλεσαν στη Γενική Ασφάλεια για μια αντιδικτατορική μου ενέργεια, χάρισα από ένα αντίτυπο σε δυο τρεις για να μάθουνε ποιος είμαι. Τους άρεσα, κι από τότε, κάθε φορά που μ' έπιαναν για πολιτικούς ή άλλους λόγους, μου το ζητούσανε επίμονα».
Σήμερα πια κανείς σχεδόν δεν το αρνείται: Εκείνο που χρωστάμε στον Ταχτσή είναι το γλωσσικό ιδίωμα των ηρωίδων του. Αντλώντας από πρωτοπόρες αφηγηματικές τεχνικές, σαν αυτές που καλλιέργησαν η Γουλφ και ο Τζόις, «ήταν ο πρώτος που έκανε ύφος τη γλώσσα των μικροαστών», όπως τονίζει ο Κουμανταρέας, κρατώντας αποστάσεις από τη «δικτατορία της καλλιέπειας και της φιλολογίας».
Κι αυτή η αμεσότητα της γραφής του -καρπός επίπονης επεξεργασίας- ήταν που στάθηκε αποφασιστική για τους νεότερους συγγραφείς, επιτρέποντάς τους να χρησιμοποιούν μια προφορικότητα προσαρμοσμένη στην ηλικία και την εποχή τους.

3 Οκτ 2009

«Σαμποτάζ» στο... «Παλλάς»

28 χρόνια μετά, η Λένα Πλάτωνος παρουσιάζει τα 13 τραγούδια του «Σαμποτάζ» -σε στίχους Μαριανίνας Κριεζή- και άλλα από τη μουσική και στιχουργική της δημιουργία…

Στο «Παλλάς», στις 20 Οκτωβρίου…

Μαζί της η Σαββίνα Γιαννάτου και ο Γιάννης Παλαμίδας…

Info:
Παλλάς, 20/10, 21.00, Προπώληση εισιτηρίων: Βουκουρεστίου 5, Αθήνα, Τηλ.: 210 - 3213100, Ημέρες και ώρες λειτουργίας ταμείων: Δευτέρα έως Σάββατο 9.00 - 20.00 και τις Κυριακές 12.00 - 20.00, Με πιστωτική κάρτα: 210 81 0 81 81, Κρατήσεις μέσω Internet: www.ellthea.gr. Τιμές εισιτηρίων: 25, 35, 45, 50, 60,70, 80, 90€.

Εκλογές αύριο...

Καλό... βόλι!

Η Ελένη Βιτάλη στο ραδιόφωνο…

Η Ελένη Βιτάλη, για πρώτη φορά, παρουσιάζει τη δική της ραδιοφωνική εκπομπή...
Κάθε Δευτέρα 23:00 - 00:00, με τίτλο «Ιστορίες μιας ζωής άλλης», στο ανανεωμένο πρόγραμμα του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος (89,5), που μπορεί ν’ ακούσει κανείς σε όλη την Ελλάδα μέσα από τα fm, αλλά και από το διαδίκτυο…

Η αγάπη...

«...Είναι εξάρτηση να περιμένεις από τους άλλους να σου χαρίσουν την αγάπη. Η αγάπη όντως είναι η μεγάλη πλήρωση της ύπαρξης, αλλά μόνο όταν πρόκειται για αγάπη που δίνεις. Όσο κι αν αγαπιέσαι, το ανικανοποίητο θα επιμένει ζοφώδες στην καρδιά, αν αυτή η καρδιά δεν μπορεί να αγαπήσει. Γεμίζουμε μονάχα απ’ την αγάπη που εμείς δίνουμε, από την πίστη που ασκούμε, από όσα δικά μας χαρίζουμε. Ακόμη κι η ψυχή δια της απωλείας της κερδίζεται.
Είναι μοίρα ή ελεύθερη επιλογή η ικανότητά μας στο συναίσθημα; Πρέπει να είναι ελεύθερη επιλογή, γι’ αυτό και η καρδιά είναι διαρκώς θυμωμένη με τον μίζερο εαυτό μας που τη στενεύει. Κι αν είναι δύσκολο να βρίσκουμε αγάπες, είναι πολύ πιο δύσκολο να αγαπάμε. Προϋποθέτει μεταστροφή της εγωιστικά εκπαιδευμένης προσωπικότητάς μας κάτι τέτοιο. Όσο την αρνούμαστε τη μεταμόρφωση, η επιδημία της ανίας και της κατάθλιψης εξαπλώνεται, σαν φάντασμα στοιχειώνει τη ζωή μας...».

Μάρω Βαμβουνάκη